Categorieën
Schrijfproces

Food for thought: gestructureerd versus spontaan schrijven

Als schrijvers wisten we het al: goede ideeën komen vaak als we niet aan het schrijven zijn. Onder de douche, tijdens de afwas, als we in bed liggen – floep daar is ‘ie: de ingeving. Livia Blackburne (neurowetenschapper en schrijver) onderscheidt twee gebieden in onze hersenen die hierbij van belang zijn. Met die wetenschap kunnen we ons voordeel doen.

Als schrijvers wisten we het al: goede ideeën komen vaak als we niet aan het schrijven zijn. Onder de douche, tijdens de afwas, als we in bed liggen – floep daar is ‘ie: de ingeving.

Livia Blackburne (neurowetenschapper en schrijver) geeft in een zeer lezenswaardige blogpost een wetenschappelijke verklaring voor dit fenomeen. Zij neemt daarin twee gebieden onder de loep die in onze hersenen bij het schrijven een rol spelen.

gestructureerd

Het eerste is gebied is onze prefrontale cortex, die ons in staat stelt te focussen. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om concentreren, plannen of problemen oplossen. Als we aan ons bureau zitten en aandachtig doorwerken, is dit deel van onze hersenen actief. Dit is the place to be als je een scène tot lopende tekst aan het uitwerken bent.

spontaan

Het andere gebied zit juist meer aan de achterkant van ons hersenen en speelt een rol bij het ‘laten waaien’ van de geest, zoals bij een idee laten bezinken en bij vrij associëren. Dit deel van de hersenen kort van memorie; de ideeën verdwijnen even snel als dat ze komen.

er je voordeel mee doen

Livia Blackburne beschrijft in haar blogpost ook hoe je profijt kunt hebben van deze wetenschap:

* Zoek de juiste staat van je brein bij de taak die je uitvoert. Als je vast zit en een nieuwe invalshoek nodig hebt, sta dan op van je bureaustoel en ga even iets anders doen. Geen politiek debat volgen op tv (dat brengt juist je prefrontale cortex weer op stoom), maar wel bijvoorbeeld de afwas.

* Of doe het omgekeerde: zoek de juiste taak bij de staat waarin je brein verkeert. Voel je een lichte euforie en borrelen de ideeën op, dan kun je maar beter niet aan de slag met het controleren van spelfouten, ook al had je je dat voorgenomen. Als het even kan, sta op van je bureaustoel en ga erop uit met een notitieblok op zak.

* Een notitieblok (papier of digitaal) is sowieso geen slecht idee. Zoals gezegd is ons creatieve deel van het brein kort van memorie, en wil je je voordeel doen met je ingevingen, dan kun je die maar beter meteen noteren.

* Probeer een patroon te ontdekken in hoe jij in een creatieve stroom terecht komt. Ik noemde daarstraks: onder de douche en tijdens de afwas, maar wie weet komen bij jou juist de ideeën als je de hond uitlaat of tijdens een andere activiteit. Goed om van jezelf te weten als je om een idee verlegen zit.

Wil je meer weten over de interessant combinatie van schrijven en neurowetenschap? Neem dan zeker een kijkje op de site van Livia Blackburne A Brainscientist’s Take on Writing.

Livia Blackburne baseerde haar inzicht op het boek Shelley Carson: Your Creative Brain.

Gerelateerde posts:

* Tips en inspiratie op het wereldwijde web
* Moet je je plot vooraf weten?

Door Ton Rozeman

Schrijver en docent creative writing. Publiceerde verhalenbundels (longlist Ako en Libris) en het handboek 'Korte Verhalen Schrijven'. Zijn meest recente bundel is 'Wat ik van liefde weet'.

4 reacties op “Food for thought: gestructureerd versus spontaan schrijven”

Het notitieboekje in mijn tas.Altijd aanwezig.
Ik vind dit een heel inspirerend blog en ben blij dat ik het ontdekt heb.
Ben lid van de schrijverskring Gyrinus natator en zal bij de eerstvolgende bijeenkomst deze stek zeker onder de aandacht brengen. Groet, Athy.

herkenbaar Ton.

ik had tijdens een concert eens inspiratie voor 4 (!) korte verhalen, vrijwel gelijktijdig. Ik probeerde krampachtig de ideeën vast te houden en in de trein terug naar huis heb ik snel van alle verhalen een korte outline geschreven. Later heb ik ze thuis verder uitgewerkt en in twee gevallen werd dit een heel aardig resultaat. zo zie je ook maar dat je op een bepaald moment wel een briljant idee kunt hebben, maar dat wil nog niet zeggen dat het ook om te zetten is in een overtuigend verhaal. Maar goed, twee korte verhalen als oogst van een spontane brainwave is toch ook niet slecht…

Ha Peter, dat is een mooie oogst hoor. Heb zelf ook iets dergelijks meegemaakt, tijdens een prachtconcert van het John Abercrombie Quartet. Hun muziek had ik in die tijd vaak op staan tijdens het schrijven, en ja hoor, tijdens het concert kwam er een stroom ideeën op gang. Achter gezien had ik het kunnen verwachten, maar daar zat ik dan, onvoorbereid. Heb in de pauze en na afloop aantekeningen gemaakt; in de zaal ging toch wat moeilijk. Als ik me niet vergis heb ik er wat input voor prozagedichten aan overgehouden.

Reacties zijn gesloten.